ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีสารสนเทศ หรือที่เรียกสั้นๆ ว่า "ไอที" ได้ช่วยให้การดำเนินชีวิตทำงาน ประกอบธุรกิจ และศึกษาหา ความรู้ของพลเมืองโลกใน "สังคมยุคดิจิตอล" เต็มไปด้วยความสะดวก รวดเร็ว มีประสิทธิภาพมากขึ้นทุกขณะ
เพื่อให้ประชาชนคนไทยเท่ากันกระแสความเปลี่ยนแปลงโลกไอที ล่าสุด กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (ไอซีที) พร้อมหน่วยงานในสังกัด ได้แก่ กรมอุตุนิยม วิทยาแห่งชาติ สำนักงานสถิติแห่งชาติ บริษัท ทีโอที จำกัด (มหาชน) บริษัท กสท โทร คมนาคม จำกัด(มหาชน) บริษัท ไปรษณีย์ไทย จำกัด และสำนักงานส่งเสริมอุตสาหกรรมซอฟท์แวร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ ซิป้า จึงผนึกกำลังจัดงาน "เชียงใหม่ MICT สร้างคน สร้างชาติ"
ณ หอประชุมมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ระหว่าง 24-27 ธันวาคม เพื่อนำความรู้ด้านเทคโนโลยีไอทีกระจายเผยแพร่ไปสู่ประชาชนในระดับภูมิภาคให้มีโอกาสได้เรียนรู้และนำไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน
สำหรับนวัตกรรมไอทีเด่นๆ น่าตื่นตาตื่นใจที่นำมาแสดงและสาธิตในงาน มีดังนี้
1. ซอฟต์แวร์เสรี "โอเพ่นซอร์ส"
โอเพ่นซอร์ส คือ ซอฟต์แวร์ หรือ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ ซึ่งผู้พัฒนายินดีเปิดเผย "ซอร์สโค้ด" (รหัสต้นฉบับ) ในการเขียนโปรแกรมแก่สาธารณชนโดยไม่คิดมูลค่าและไม่มีลิขิสิทธิ์ผูกมัด
ฝ่ายผู้ใช้งานสามารถนำไปใช้ได้ฟรีๆ
ขณะที่กลุ่มนักเขียนซอฟต์แวร์ทั่วโลกก็สามารถต่อยอด แก้ไขปรับปรุงโอเพ่นซอร์ส นั้นๆ ให้ดีขึ้นกว่าเดิม เพื่อสร้างสังคมแห่งการแบ่งปันบนโลกไซเบอร์
โอเพ่นซอร์สที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จัก ส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มระบบปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ (โอเอส) อาทิ "ลินุกซ์" ซึ่งนับวันยิ่งก้าวขึ้นมาเป็นคู่แข่งของโอเอสมีลิขสิทธิ์อย่างเช่น "วินโดวส์" ของบริษัทไมโครซอฟท์
ในประเทศไทย หน่วยงานสำคัญที่มีส่วนผลักดันโอเพ่นซอร์ส ได้แก่ เนคเทค และซิป้า ซึ่งภายในงาน "เชียงใหม่ MICT" ได้นำซีดีซอฟต์แวร์โอเพ่นซอร์ส "จันทรา" เวอร์ชั่นใหม่ 4.3 มาแจกให้ใช้ฟรี
โปรแกรมทั้งหมด 33 ชุดในแผ่นซีดีผ่านการพิสูจน์คุณภาพว่ารองรับการทำงานภายใต้ระบบ "ภาษาไทย" แบ่งออกเป็น 8 หมวดซอฟต์แวร์ เช่น
โปรแกรมด้านสำนักงาน, การใช้งานมัลติมีเดีย, กราฟฟิก, ความบันเทิง, โปรแกรมเพื่อการศึกษา อาทิ ซอฟต์แวร์ศึกษาดวงดาว, โปรแกรมท่องอินเตอร์เน็ต และพัฒนาเว็บไซต์
2. "E-Library" ห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์
ระบบห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า "ห้องสมุดดิจิตอล" ซึ่งเชื่อว่าจะเข้ามาแทนที่ห้องสมุดแบบมีหนังสือจับต้องได้
รูปแบบของห้องสมุดไฮเทคจะอาศัยเครือข่ายคอมพิวเตอร์/อินเตอร์เน็ต เป็นแหล่งเก็บฐานข้อมูลจากหน้าหนังสือทั้งหลายมาเก็บไว้ในแบบ "ไฟล์ดิจิตอล" เปิดอ่านได้ด้วยคอมพิวเตอร์ และเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ เช่น "อีบุ๊ก"ขณะนี้ ธุรกิจเอกชนที่พยายามขึ้นเป็นผู้นำรวบรวมข้อมูลหนังสือดิจิตอลให้ได้มากที่สุด คือ บริษัท "กูเกิ้ล" ยักษ์ใหญ่วงการเว็บไซต์สืบค้นข้อมูล
นอกจากนั้น ภาครัฐในชาติที่มีเทคโนโลยีสูงๆ ต่างก็เร่งเครื่องกำหนดยุทธศาสตร์ห้องสมุดดิจิตอล ตัวอย่างเช่น ช่วงกลางปีที่ผ่านมา เกาหลีใต้เพิ่งเปิดให้บริการห้องสมุดดิจิตอล "ดิบรารี่" ในเมืองบังโปดอง ทางตอนใต้ของกรุงโซล มีฐานข้อมูลหนังสือดิจิตอล 116 ล้านหน้าจากทั่วโลกไว้คอยให้บริการ
หน่วยงาน "ซิป้า" ของไทยก็เล็งเห็นความสำคัญของระบบๆ นี้เช่นกัน
และเบื้องต้นมุ่งไปที่การก่อตั้งโครงการสร้างต้นแบบห้องสมุดดิจิตอลเพื่อการศึกษาเป็นหลัก
3. "อีบุ๊ก" หนังสืออิเล็กทรอนิกส์
ต้นกำเนิด "อีบุ๊ก" ระยะแรกพัฒนาขึ้นเพื่อให้คนเฉพาะกลุ่มใช้ เช่น กลุ่มผู้ประกอบวิชาชีพที่ต้องพึ่งพาข้อมูลจากคู่มือจำนวนมาก การย่นย่อหนังสือสูงเป็นตั้งๆ มาอยู่ในอุปกรณ์อิเล็ก ทรอนิกส์ขนาดพกพาย่อมช่วยให้ทำงานคล่องตัว
ปัจจุบัน ประสิทธิภาพ อีบุ๊ก สูงกว่าในอดีตมาก
ทั้งยังเชื่อมต่อด้วยระบบไร้สายเข้ากับเครือข่ายอินเตอร์เน็ต เพื่อสั่งซื้อหรือเลือกอ่านหนังสือที่ต้องการจากทุกมุมโลก
เจ้าตลาด อีบุ๊ก วันนี้มี 3 เจ้าหลักๆ คือ เว็บไซต์อะเมซอน เจ้าของเครื่องคินเดิล, บริษัทโซนี่ ประเทศญี่ปุ่น และเครื่องไซบุ๊กของบริษัทบุ๊กคีน
จุดเด่นอีบุ๊ก อาทิ ลดการใช้ทรัพยากรกระดาษ, ต้นทุนต่ำกว่าการพิมพ์ตำราเรียน, บรรจุและเชื่อมต่อข้อมูลขนาดมหึมา, สามารถทำไฮเปอร์ลิงก์เชื่อมโยงข้อมูลต่างๆ ถึงกันสะดวกสบาย, นักเขียนมีช่องทางเผยแพร่งานส่งถึงผู้อ่านง่ายขึ้น ฯลฯ
4. "VoIP" โทรศัพท์ผ่านอินเตอร์เน็ต
"VoIP" (วอยซ์โอเวอร์ไอพี) หรือ "Voice Over Internet Protocal" เป็นคำจำกัดความกว้างๆ
หมายถึง เทคโนโลยีการส่งสัญญาณ "เสียง" ผ่านเครือข่ายอินเตอร์เน็ต หรือโครงข่ายอื่นๆ ที่ใช้อินเตอร์เน็ตโปรโตคอล (มาตรฐานการสื่อสารบนอินเตอร์เน็ต)
จุดแข็งของ "VoIP" ก็คือ ช่วยลดต้นทุนค่าโทรศัพท์ทั้งในประเทศ ทางไกล และโทร. ระหว่างประเทศ ลง 30-70 เปอร์เซ็นต์
และมี "แอพลิเคชั่น" หรือโปรแกรมเสริมประสิทธิภาพให้เลือกใช้มากมาย
แม้สัญญาณอาจไม่ชัดเจนเท่าโทรศัพท์และมีอาการดีเลย์อยู่บ้าง แต่ต่อสัญญาณทะลุทะลวงไปได้ทุกที่ที่มีอินเตอร์เน็ต
การเชื่อมสัญญาณทำได้ 3 วิธีหลักๆ ประกอบด้วย
โทร. จากคอมพิวเตอร์ถึงคอมพิวเตอร์
โทร. จากคอมพิวเตอร์เข้าสู่โทรศัพท์พื้นฐาน
โทร. จากโทรศัพท์ถึงโทรศัพท์
